دیپارتمنت های دانشکده شرعیات

دیپارتمنت فقه وقانون

      این دیپارتمنت همزمان با تأسیس پوهنځی شرعیات در سال 1370 هجری شمسی ایجاد گردیده در سال 1374 بعد از انتقال پوهنتون از پشاور به ولایت تخار فعالیت علمی و تحصیلی خویش را آغاز نموده است. هدف از ایجاد این دیپارتمنت تربیت کادر های ورزیده در بخشهای مختلف عدلی وقضایی کشور می باشد. این دیپارتمنت در بدو تأسیس فعالیتهای خویش را با 9 تن عضو کادر علمی آغاز نموده در سال جاری نزدهمین دور فارغان خود را به جامعه تقدیم نمود. در حال حاضر نیز این دیپارتمنت دارای 9 نفر عضو کادر علمی بوده فعالیت های علمی و تدریسی آن طبق پلان و برنامه، زیر ادارۀ آمر دیپارتمنت محترم پوهندوی عبدالواحد کریمی تا دهم ماه جدی ۱۴۰۱ نورمال ادامه داشت، اما به اثر تمام شدن دورۀ کاری ایشان به حیث آمر دیپارتمنت و انتخاب پوهندوی دکتور عتیق الله حامدی به حیث آمر دیپارتمنت از طرف این دیپارتمنت، اکنون امورکاری این اداره تحت سرپرستی ایشان جریان دارد.

 

اهداف علمی و آموزشی دیپارتمنت

• تربیت کادر های متخصص، مسلکی و متعهد در بخش های قضا، څارنوالی، وکالت دفاع، قانون گزاری، افتاء، معارف و تحصیلات عالی کشور.
• ارائه‌ی راه حل‌های شرعی و حقوقی برای معضلات حقوقی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در جامعه از طریق طرح و اجرای تحقیقات علمی هدفمند.
• ایجاد فضای علمی و اکادمیک که در آن بحث و تبادل نظر، پرسش نقادانه وانتقاد سازنده ملاک های شایع وپذیرفته شده باشد.
• ترویج فرهنگ تحقیقات علمی در حوزۀ حقوق و علوم شرعی جهت تولید دانش و یافتن راه حل‌های علمی برای مشکلات وچالش های بیشماری که جامعه با آن مواجه است.
• فراهم سازی زمینه‌های ارتقای ظرفیت برای اعضای کادر علمی و سمت دهی آنها جهت نیل به رتبه های علمی بالاتر.
• پاسخگویی به پرسشها ونیازهای علمی، شرعی و حقوقی جامعه.
• نهادینه ساختن روحیه ابتکار، خلاقیت ونوآوری علمی در میان استادان و محصلان.

فارغان این دیپارتمنت به اهداف ذیل نائل خواهند آمد

• شناخت مبانی، ساختار و منابع فقه اسلامی و نظام حقوقی افغانستان و تشخیص جایگاه و کاربرد فقه اسلامی در این نظام حقوقی.
• کسب دانش و مهارت های مسلکی به منظور فراهم آوری پاسخ به نیازهای فقهی مردم و دولت و مشارکت در تعمیم حاکمیت قانون و حکومت داری خوب.
• شناخت قواعد حاکم بر علم فقه، احکام و نظام حقوقی افغانستان به منظور کسب صلاحیت کار در دستگاه قضایی، صدور فتوا و اظهار نظر علمی فقهی در زمینه های مورد نیاز.
• کسب مهارت های لازم در زمینۀ استنباط و استخراج احکام از مصادر فقه اسلامی و رسیده گی و پیشبرد دوسیه های قضایی.
• انکشاف مهارت انجام تحقیقات علمی، نگارش متون فقهی و حقوقی، تحلیل شرعی قضایا، بررسی و نقد نظریۀ پلورالیزم دینی و تحلیل اصول اعتقادی مذاهب کلامی اسلامی.
• شناخت اصول و قواعد حاکم بر آیات و احادیث احکام، توانمندی استدلال به آنها و بیان نظریات فقها در خصوص احکام مستنبطه.
• آشنایی با سیر تاریخی تشریع و قانون گزاری اسلامی و مذاهب فقهی مشهور، مقایسۀ قوانین وضعی با فقه اسلامی و قدرت تحلیل مسلکی قوانین وضعی در پرتو فقه اسلامی.

• دیپارتمنت تعلیمات اسلامی

        این دیپارتمنت در سال (1383هـش) ایجاد گردید، هدف از ایجاد این دیپارتمنت اساساً تربیت کادرهای متخصص و ورزیده در بخش علوم شرعی بوده فارغان آن میتوانند در سکتور عدلی و قضایی، معارف، تحصیلات عالی کشور و سایر ارگان‌های دولتی و غیر دولتی فعالیت نمایند. این دیپارتمنت همه ساله در دو رشتۀ تحصیلی خویش: " تعلیمات اسلامی پسران" و "تعلیمات اسلامی دختران" شاگرد جذب نموده، از سال 1386 بدینسو همه ساله بیشترین تعداد فارغان در سطح پوهنځی را تقدیم جامعه کرده است. دیپارتمنت مذکور همچنان دارای برنامۀ تحصیلی شبانه میباشد که اولین دور فارغان خویش را در سال تحصیلی  (1397 هش) به خدمت جامعه تقدیم نمود.  

  در حال حاضر این دیپارتمنت دارای 9 تن عضو کادر علمی بوده فعالیت های اکادمیک و تدریسی آن طبق پلان، تحت آمریت محترم پوهنیار عنایت الرحمن همت آمر دیپارتمنت، ادامه دارد. قابل ذکر است که مرحوم پوهاند دکتور سید محمد موسی "توانا"، پوهاند دکتور عبدالقدوس "راجی"، پوهنیار قاضی عبد الباری "برهان" و پوهندوی محبوب الله "حامد" رئیس پیشین پوهنتون تخار نیز از اعضای کادر علمی این دیپارتمنت بودند که، بعدا در سال 1390 جناب دکتور راجی به پوهنځی شرعیات کابل، محترم محبوب الله حامد به پوهنتون شهید ربّانی تبدیل و محترم قاضی عبد الباری برهان تقاعد نمودند.

• اهداف علمی و آموزشی دیپارتمنت

• تربیت کادرهای متعهد و مسلکی برای سکتور معارف، تحصیلات عالی، ارشاد، حج و اوقاف، قضا، څارنوالی، وکالت دفاع و سایر ارگان های عدلی کشور.
• تربیت دعوتگران، خطیبان و مدرسان مسلکی و متعهد برای مدارس دینی.

• توقع برده میشود فارغان این دیپارتمنت به توانایی های ذیل نائل آیند:

• فهم درست ومسلکی قرآن وعلوم قرآنی، تفسیر واصول تفسیر، وشناسایی مصادر مهم واساسی آن.
• تشخیص درست درجات احادیث وانواع آنها، وشناخت مصادر مهم واصیل حدیثی. 
• استدلال درست براحادیث نبوی، واستخراج احکام شرعی وفواید فکری وتربیتی، وتجزیه وتحلیل آن در پرتو دلایل شرعی ونظریات معتبر امامان وفقها.
• شناسایی درست بخش های مختلف عقاید اسلامی مطابق روش علمای سلف و بیان انحرافات اعتقادی فرقه‌ها وگروه‌های منحرف گذشته و معاصردر پرتو دلایل عقلی و نقلی.
• شناخت دقیق وهمه جانبه سیرت نبوی و تطبیق آن در زندگی عملی.
• شناسایی ادیان مختلف موجود در جهان ونقد آنها براساس دلایل عقلی و نقلی.
•  
• معرفی دین مقدس اسلام به عنوان یگانه دین میانه و معتدل دور از هر نوع افراط و تفریط و یگانه برنامه و نظام کامل زندگی که خداوند برای آخرین پیامبرش نازل کرده است.
• سهم گیری فعال در ترویج و نهادینه سازی طریقه و سنت رسول صلی الله علیه و سلم و صحابه رضی الله عنهم در جامعۀ اسلامی.
• تلاش های لازم برای تربیت نسلی که از قرآن کریم و حدیث رسول الله صلی الله علیه وسلم، فهم درست و دقیق داشته، ارزش ها، احکام و مفاهیم دقیق قرآنی و سنت نبوی را برای دیگران برساند.
• نشر و ترویج اخلاق، اعتقادات، فرهنگ و سایر ارزشهای والای اسلامی و مبارزه علیه هر گونه دین ستیزی و خرافات در جامعۀ اسلامی.
• اجرای پژوهش و تحقیقات علمی هدفمند جهت یافتن راه حل‌ها برای مشکلات وچالش های بیشماری که کشور با آن مواجه میباشد.
• زمینه سازی و سمت دهی اعضای کادر علمی در مسیر تحقیقات علمی جهت ارتقای ظرفیت های مسلکی و نیل به رتبه های علمی بالاتر.
• رفع شبهات فکری و عقیدتی موجود در جامعه، پاسخگویی به پرسشها ونیازهای علمی و شرعی جامعه از طریق اجرای تحقیقات علمی، تبیین و روشنگری در مسایل مورد بحث.
• نهادینه ساختن روحیه ابتکار، خلاقیت و نوآوری علمی در میان استادان و محصلان.

• دیپارتمنت ثقافت اسلامی

        این دیپارتمنت بر اساس نیازمندی شدیدی که نسبت به آن وجود داشت در سال 1386هـش در چوکات پوهنځی شرعیات ایجاد گردیده با (4) نفر عضو ی کادر علمی فعالیت خود را آغازنمود. هدف از ایجاد آن تدریس مضامین ثقافت اسلامی که به حیث مضامین پوهنتون شمول در سایر پوهنځی ها تدریس می گردد، میباشد. این دیپارتمنت با داشتن 8 تن عضوی کادر علمی با تجربه و ۷ تن عضو كادر علمی در حال جذب مضامین ثقافت اسلامی را که در سمسترهای هشتگانه همه‌ رشته های تحصیلی در پوهنتون مقرر است، بر عهده دارد، از اینکه این دیپارتمنت تدریس مضامین پوهنتون شمول را به عهده دارد و از طرف دیگر ایجاد پوهنځی‌ها و دیپارتمنت‌ها همچنان بعد از روی کار آمدن امارت اسلامی ازدیاد کریدت‌ها درسی مضمون ثقافت اسلامی به سه و چهار برابر از گذشته، مکلفیت‌های درسی این دیپارتمنت را خیلی بالا برده است، این در حالیست که، از بدو تاسیس این دیپارتمنت به دینسو کمبود اعضای کادر علمی در این دپیارتمنت به شدت احساس میگردد، گرچند در این اواخر هفت بست اختصاصی عنوان این دیپارتمنت از طرف وزارت تحصیلات در نظر گرفته شد، اما در تناسب با مکلفیت‌های این دیپارتمنت خیلی ناچیز است، بناء ایجاب میکند که بست‌های کدری اضافه تری در نظر گرفته شود، در حال حاضر دیپارتمنت مذکور تحت آمریت محترم پوهنیار امین الله امین ، فعالیت های علمی و آموزشی خویش را انجام داده در پی ادای رسالت خویش میباشد.

• اهداف علمی و آموزشی دیپارتمنت

          شکی نیست که خلای فکری وعقیدتی ونا آگاهی های دینی که اکثریت نسل جوان به آن دچار اند، پیامد‌های ناگواری را در پی داشته و دارد. دیپارتمنت ثقافت اسلامی با ارائه‌ی درسهای دینی درسطوح مخلتف و معرفی چهرۀ واقعی و درخشان دین مقدس اسلام، شاگردان سایر پوهنځی ها را زیر چتر تربیتی وآموزشی خود قرار داده، به مثابه‌ی نیروی ترویج کننده ی ارزشهای اعتقادی واخلاقی وبازدارنده ازانحرافات وکجروی ها عمل می نماید.  برخی از اهداف مهم که این دیپارتمنت روی آن کار مینماید قرار ذیل ارائه میگردد:

• تربیت نسل جوان مثقف و منور با اخلاق، فرهنگ، افکار و باورهای درست و سالم اسلامی.
• معرفی چهرۀ واقعی و تابناک اسلام به عنوان یگانه دین میانه و معتدل دور از هر نوع افراط و تفریط و یگانه برنامه و نظام کامل زندگی که خداوند برای آخرین پیامبرش نازل کرده است.
• نشر و ترویج اخلاق، اعتقادات، فرهنگ و سایر ارزشهای والای اسلامی در جامعه مخصوصا در بین جوانان و مبارزه علیه هر گونه افکار دین ستیزی و خرافات،
• تلاش های لازم در راستای ترویج فرهنگ اعتدال و همدیگر پذیری، و زدودن افکار و باور های افراط و تفریط که امروزه جهان اسلام به شدت از آن رنج میبرد.
• اجرای پژوهش و تحقیقات علمی هدفمند جهت یافتن راه حل‌ها برای مشکلات وچالش‌های بیشماری که کشور با آن مواجه میباشد.

•  

  دیپارتمنت عقیده و دعوت

  این دیپارتمنت در نتیجه تلاش­های مداوم در سال 1392 با یک عضو کادر علمی در چوکات پوهنځی  شرعیات ایجاد و با جذب عضو کادر علمی دیگر در سال 1393،  فعالیت­های علمی و اکادمیک خویش را رسماَ آغاز نمود. دیپارتمنت مذکور تا کنون فارغ­ده نبوده رسالت آن تدریس مضامین مربوط به عقیده، اصول دعوت، منطق، فلسفه، مقارنه ادیان در دو رشتۀ تحصیلی تعلیمات اسلامی و فقه وقانون می­باشد. دیپارتمنت مذکور الی اواخر سال 1400 ش نسبت عدم تکمیل اعضای کادر علمی به گونۀ ملحق با دیپارتمنت تعلیمات اسلامی فعالیت می­نمود. خوش­بختانه با جذب یک کادر علمی جدید، در اواخر سال 1399 و استخدام عضو دیگر در اواخر سال 1400 ش نصاب مجلس این دیپارتمنت تکمیل گردیده و زمینه برای اجرای کار های علمی و اداری آن بگونه مستقلانه فراهم شد.

  لازم به یاد آوری­ست که این دیپارتمنت از آغاز سال تحصیلی 1401 ش با انتخاب پوهنیار عبداللطیف رحیم­یار به حیث آمر دیپارتمنت، در جنب سایر دیپارتمنت­های پوهنځی، فعالیت­های اکادیک خویش را به گونه مستقلانه به پیش می­برد.

• زمینه سازی و سمت دهی اعضای کادر علمی در مسیر تحقیقات علمی جهت ارتقای ظرفیت های مسلکی و نیل به رتبه‌های علمی بالاتر.
• رفع شبهات فکری و عقیدتی موجود در جامعه، پاسخگویی به پرسشها ونیازهای علمی و شرعی جامعه از طریق اجرای تحقیقات علمی، تبیین و روشنگری در مسایل مورد بحث،